Trzebnica

strona główna działy kontakt

www.komentatoreuropa.pl

Ostatnia aktualizacja:

16.12.2016

Ostatnia aktualizacja: 16.12.2016

I. Położenie geograficzne i ludność

Miasto w województwie dolnośląskim. Trzebnica jest powiatem. Leży w odległości około 26,6 km od Wrocławia. Trzebnica -liczyła sobie na stan z 30.05.2015 roku 12 523 mieszkańców.

II. Historia Trzebnicy

Do 1945 roku miasto leżało w granicach III Rzeszy i nosiło nazwę Trebnitz. Historia Trzebnicy sięga głęboko w przeszłość. Człowiek pojawił się w okolicach współczesnej Trzebnicy już przed ok. 500 tysiącami lat. Z tego okresu znaleziono paleolityczne wyroby krzemienne na stoku Winnej Góry, położonej na wschód od miasta. W V w n.e. nad strumieniem Sąsiecznica, na południe od obecnego Rynku, była słowiańska osada. W XII w zbudowano kościół parafialny pod wezwaniem św. Piotra. Po raz pierwszy nazwa Trzebnicy pojawiła się w dokumencie z 1138r [1].
W 1202r. książę Henryk Brodaty i jego małżonka Jadwiga fundują klasztor i kościół. Biskup Cyprian wprowadził do klasztoru cysterki sprowadzone z Bambergu. Klasztor, którego budowę zakończono w 1218r., stał się ośrodkiem życia religijnego, kulturalnego i gospodarczego. Miał też znaczący wkład w rozwój Trzebnicy. Opactwo trzebnickie było pierwszym cysterskim klasztorem żeńskim na ziemiach polskich. W XIII w nastąpiła rozbudowa Trzebnicy i poszerzenie jej granic. Trzebnica otrzymała prawa miejskie w 1250r.

W XIV w Trzebnica znalazła się w granicach księstwa oleśnickiego i wraz z nim trafiła się Janowi Luksemburczykowi. Trzebnica doświadczała najazdów, grabieży. Jej mieszkańców dziesiątkowały również epidemie. W XV w miasto i klasztor splądrowali husyci (1432 i 1433r.), a następnie wojska Macieja Korwina (1474r.). Dwukrotnie nawiedziła miasto epidemia dżumy [2].

Na początku XVI wieku Trzebnica wraz ze Śląskiem dostała się pod panowanie Habsburgów. Wzniesiono nowe domy, wybudowano łaźnię miejską, powstały nowe warsztaty rzemieślnicze Najstarszy cech jest płócienników, założono go już w 1492r. W 1605r. wzniesiono drewniany ratusz, a w 1607r. wybudowano podmiejską strzelnicę. Znaczne zniszczenia przyniosła ze sobą wojna trzydziestoletnia w latach 1618–1648. Pożary, rabunki i kontrybucje zniszczyły miasto. Odbudowa Trzebnicy rozpoczęła się wraz z budową nowego budynku klasztornego w stylu późnego baroku. W 1730r. w zniesiono nowy ratusz miejski. W 1776r. Trzebnica liczyła 1974 mieszkańców. W 1703r. urodziła się w Trzebnicy Maria Karolina Leszczyńska, córka króla Polski Stanisława Leszczyńskiego. To ona później została żoną Ludwika XV i królową Francji.

W 1740r. Trzebnica wraz z całym Śląskiem przeszła panowanie pruskie i niemieckie. Miasto poniosło znaczne szkody w wyniku tzw. wojen śląskich, wydarzenia związane z przemarszem wojsk napoleońskich – epidemie, rabunki i konfiskaty zubożyły miasto. W 1811r. Z powodu obowiązywania ogłoszonego przez władze pruskie dekretu kasacyjnego klasztorów w królestwie pruskim zakonnice opuściły klasztor. Jak podają źródła historyczne opustoszały budynek klasztorny przechodził różne koleje. Między innymi był obozem jenieckim,wojennym lazaretem, a nawet przędzalnią wełny. Zniszczeniu uległo wiele barokowych elementów architektonicznych. Rycerze Maltańscy (Joannici), zakupili w 1870r. południową część klasztoru i urządzili tam szpital wojskowy. W szpitalu pracowały siostry z Kongregacji Sióstr Miłosierdzia Świętego Karola Boromeusza, które przybyły do Trzebnicy w 1861r. Stały się one właścicielkami całego zespołu klasztornego. W początkach XIX w. Trzebnica rozwijała się. Powstały: bank, biblioteka, drukarnia, wydawano pierwsze lokalne gazety. Epidemie cholery, które nawiedziły Wrocław w latach 1853–1856, przyczyniły się do odkrycia walorów klimatycznych Trzebnicy. W 1888r. otwarto "Zdrój św. Jadwigi". W bezpośrednim sąsiedztwie uzdrowiska wzniesiono liczne pensjonaty i wille [3].

Od 1886r. Trzebnica posiadała połączenie kolejowe z Wrocławiem. Dziesięć lat później funkcjonowała kolejka wąskotorowa. Fligender Trebnitzer – to była słynna kolejka wąskotorowa, nazwana „latającym Trzebniczaninem”. Stanowiła wielką atrakcję turystyczną. Doceniały ją nawet ówczesne niemieckie władze, co roku organizując wycieczkę dla rannych żołnierzy do zabytkowej Trebnitz (Trzebnica). „Wąskotorówka” była przyozdobiona licznymi rysunkami, malowidłami i karykaturami, których autorami byli studenci wrocławskiej szkoły sztuk pięknych [4]. Wojska radzieckie zajęły ówczesną Trebnitz ( Trzebnicę ) 25 stycznia 1945r. Miasto zostało mocno zniszczone już po jego zajęciu. Na przełomie marca i kwietnia 1945r. Trzebnica i okolice były miejscem koncentracji II Armii Wojska Polskiego. Od 20 kwietnia do początków czerwca - Trzebnica stała się tymczasową siedzibą władz wojewódzkich. W Trzebnicy zorganizowano pierwszy urząd pocztowy, szpital i drukarnię. Lata powojenne przyniosły usunięcie zniszczeń i rozbudowę miasta [5].

III. Trzebnica obecnie

Trzebnica jest znana nie tylko na Dolnym Śląsku ze szpitala św. Jadwigi. Właśnie w tej placówce dokonano wielu udanych przeszczepów narządów. To tu pierwszemu w Polsce pacjentowi pomyślnie przeszczepiono rękę od obcego dawcy. Nie był to jedyny przeszczep przeprowadzony przez tutejszych lekarzy.

Zespół dawnego opactwa cysterek w Trzebnicy na Dolnym Śląsku został uznany za Pomnik Historii. Tę wyjątkową rangę Prezydent RP nadaje zabytkom o szczególnej wartości dla kultury narodowej – w kraju jest około 60 takich miejsc. Rozporządzenie Prezydenta RP w tej sprawie dotyczy dawnego opactwa cysterek dotyczy bazyliki pw. św. Bartłomieja Apostoła i św. Jadwigi Śląskiej oraz tutejszego klasztoru[6].

Obecnie burmistrzem Trzebnicy jest Marek Długozima, a starostą Waldemar Wysocki.

Miasto posiada dobrą komunikację kolejową z Wrocławiem. Także istnieje połączenie autobusowe. Miasto korzysta z bliskości stolicy Dolnego Ślaska. Wielu mieszkańców Trzebnicy znalazło we Wrocławiu zatrudnienie. Dzięki budowanej trasie szybkiego ruchu, Trzebnica jeszcze bardziej zyska na atrakcyjności. W Trzebnicy działa kino i aquapark.

IV. Biznes / zakłady i handel/

W Trzebnicy działa wiele firm i sklepów. Znajduję się tutaj markety zagranicznych i krajowych sieci handlowych.

Przypisy:

1.http://trzebnica.pl/1968/968/historia.html

2.tamże

3.tamże

4.Richard Hargreaves, Ostatnia twierdza Hitlera Breslau 1945, Poznań 2014, s. 71

5.http://trzebnica.pl/1968/968/historia.html

6.http://www.trzebnica.sds.pl/component/content/article/7-aktualnoci/684-klasztor-i-bazylika-witej-jadwigi-lskiej-w-trzebnicy-uznane-przez-prezydenta-rzeczpospolitej-polskiej-za-pomnik-historii.html

Fot. © copyright Kom. Data 27.11.2016. Rynek w Trzebnicy. Strona wschodnia

Fot. © copyright Kom. Data 21.11.2016. Ulica Ignacego Daszyńskiego. Widok w kierunku rynku

Fot. © copyright Kom. Data 27.11.2016. Koty symbolem Trzebnicy

Fot. © copyright Kom. Data 27.11.2016. Sanktuarium św. Jadwigi w Trzebnicy – zespół klasztorny wraz z bazyliką pod wezwaniem św. Jadwigi i św. Bartłomieja

Fot. © copyright Kom. Data 27.11.2016. Kościoł Czternastu Świętych Wspomożycieli ( zwany kościółkiem leśnym ) w Lesie Bukowym